Verbondenheid
Geen mens is een eiland, in zichzelf besloten; elk mens is een stukje continent, deel van het vasteland.” schreef John Donne. Toch kan het soms zo voelen. Er zijn situaties of periodes in je leven waarbij het wel degelijk voelt alsof je losraakt van een basis, alsof je nergens bij hoort en waarin het voelt alsof je loopt op drijfzand in plaats van op vaste grond. Wanneer je lijf je in de steek laat bijvoorbeeld. Of je hoofd.
Wanneer je lichamelijk ziek bent en je niet meer kunt vertrouwen op je hart of je longen of je benen. Of wanneer je brein ziek is en het mistig voelt, je stemmen hoort of zelfs de blauwste lucht en fleurigste bloemen niet op je netvlies blijven staan.”
Wanneer lijf en hoofd hun eigen dansje dansen is het soms moeilijk om te vertrouwen dat je nog een steentje bij te dragen hebt, dat het uitmaakt dat je bestaat, dat je een plekje hebt dat alleen jij in kunt nemen. Het kan voelen alsof je gezondheid in de weg staat van een zinvol bestaan, alsof je bestaansrecht je is ontnomen. Toch ontspruit dan de vraag: is een goede gezondheid dat wat je als mens definieert? Verlies je je waarde als je ziek bent? Of zijn er dingen die ieder van ons te bieden heeft op onze eigen unieke manier, talenten die wij hebben ontwikkeld via de dingen die we hebben meegemaakt, misschien zelfs wel via de ziekte die er op ons pad is gekomen. Wellicht is het niet mogelijk om een reguliere baan te hebben en misschien zijn er momenten dat dat frustrerend kan zijn, maar zijn er dingen die een mens kan doen waarbij hij alsnog gehoor geeft aan dat diepe verlangen naar zingeving dat ons mensen eigen is.
Er kwam enige tijd geleden een onderzoek uit waarin nogmaals werd bevestigd dat wat mensen uiteindelijk geluk brengt terug te leiden is naar het gevoel je in te kunnen zetten voor de gemeenschap, je te verbinden met mensen om je heen en af en toe eens iets nieuws te proberen. En laat dat nu net dingen zijn die binnen het veld van mogelijkheden liggen voor de meeste mensen. Je zit wellicht in een rolstoel, maar misschien kun je wel heel mooi schilderen. Je voelt je misschien dagelijks duizelig en je lijf doet pijn, maar je kunt nog steeds een praatje maken met je bejaarde buurvrouw. Je hoofd heeft misschien wat kuren, maar dat wil niet zeggen dat je niet af en toe een mop kunt vertellen aan je kleine nichtje. Wie bepaalt er wat er waarde heeft en wat niet? Heeft die rijke bankdirecteur in zijn dikke Mercedes een volwaardiger bestaan dan iemand die ondanks eigen beperkingen een eenzame buurtgenoot bezoekt? Is iemand die voor volle zalen optreedt in dure jurken meer waard dan iemand die met zijn gitaartje door de treinen loopt en voor de reizigers een liedje zingt?
Als je kijkt naar de natuur, geeft zij wellicht het meest passende antwoord. Het kwetsbare bijtje en het kleine miertje zijn net zo belangrijk in de keten van het leven als de gigantische olifant en de leeuw met zijn enorme kaken. Alles in de natuur is onderling verbonden met al het andere. Zonder het ene stukje verliest het andere het bestaansrecht. Dus misschien hoeven wij niet zoveel meer te doen dan onze draai te vinden in onze eigen situatie, onze levens leven met alles wat daarbij hoort, dat wat verdrietig is en pijn doet, dat wat vreugde schenkt of tevredenheid of inzicht. Want of we nu een miertje zijn dat constant zorgt voor anderen, een vlindertje met broze vleugeltjes, een mestkever die zich het lekkerst voelt in een flinke hoop poep of sterk als de leeuwenkoning, uiteindelijk komt het er toch op neer: Ieder mens heeft waarde. Niemand is een eiland, ieder van ons is deel van het vasteland.”
Liselore Zevenhuizen