Wel of geen iPad? Kinderen worden gesust met beeldschermen
Kinderartsen adviseren ouders apps en computerspelletjes eerst zelf te testen. Maar waar haal je de tijd vandaan?
Ze moeten gezond leren eten en dat is een hele klus, want voedingsproducenten geven kapitalen uit om jouw kinderen iets heel anders te leren over wat ze in hun mond moeten stoppen. Zij willen dat de kinderen hun product lekker gaan vinden en stoppen het daarom vol met suiker en vet, terwijl jij graag wilt dat kinderen een eetstijl ontwikkelen waarmee ze zonder een spoortje dementie de honderd halen. Moet je dan op elke advertentie die je kinderen op tv of op internet zien gaan letten?
Ze moeten op tijd naar bed, want je weet hoe belangrijk dat is. Meer kans op slechte schoolprestaties, obesitas en diabetes type 2. Maar je hebt er zelf al een enorme klus aan om met je drukke baan op tijd het eten op tafel te krijgen (de gemiddelde tijd voor het avondeten in Nederland is al lang niet meer half zes), laat staan dat je enige greep hebt op de programma’s die kinderen bekijken op een van de vele schermen die ze inmiddels ter beschikking hebben (dus vallen ze veel later in slaap). Slapen ze dan wel genoeg? Hoe hou je dat bij? Hoe kan je ze helpen?
En ze worden hopelijk toch niet gepest op school? Of pesten ze zelf? Daar moet je je mee bemoeien, want je weet niet eens of er een pestbeleid op de school van je kinderen is.
Bewegen ze wel voldoende? Maar je moet er ook niet zo boven op zitten, want ‘helikopterouders’ blijken ervoor te zorgen dat hun kinderen op latere leeftijd problemen krijgen. Geef je kinderen dus wat ruimte. Maar hoeveel ruimte en op welk gebied?
Stapels bananen
Het is allemaal verdraaide moeilijk en dan komt er nu weer een advies van kinderartsen overheen: zorg dat de ontwikkeling van je kinderen niet verprutst wordt door de moderne media. Ze adviseren daarom zelfs dat ouders eerst zelf elk spelletje op de computer of de iPhone uitproberen en elke app toetsen om te weten of die wel geschikt is voor hun kroost.
Maar waar spelen kinderen dan mee als ze met hun rappe vingertjes op die toetsen drukken om weer een hoger level te bereiken? Ik zie mijn jongste kleindochter van vijf stapels bananen verzamelen via zo’n spel en ik heb geen idee wat ze doet en wat het met haar hersenen doet. Ze zal er wel vaardige duimen van krijgen. Onderzoek heeft duidelijk aangetoond dat kinderen niets leren van televisiekijken voor ze tweeënhalf jaar oud zijn. Je leert ze echter wel een rare gewoonte: uren naar een scherm staren waarin ze normaal gesproken zouden rondrennen. Kinderen leren in de eerste 30 maanden uitsluitend door oog in oog contact. Ook door interactieve spelletjes leren die kinderen niets voor hun 30ste maand.
Wat we ook weten is dat hoe meer tv kinderen hoe minder taalvaardigheden ze hebben. Kom nu niet onmiddellijk aan met een neef die altijd tv keek en nu hoogleraar oude Indiase talen is, want onderzoek gaat nooit om uitzonderingen, maar het komt met resultaten over gemiddelden. En je mag niet voetstoots aannemen dat je kind tot de uitzonderingen behoort. Zelfs jouw kind zou wel eens een normaal gemiddeld kind kunnen zijn. En wat voor de tv geldt gaat ook weer op voor de spelletjes: je taalvaardigheden worden er bepaald niet beter door.
Laat iPads niet in handen van kinderen vallen
Kinderen met computer of iPod spelletjes? Als we er objectief naar kijken komt de behoefte daaraan niet vanuit die kinderen zelf. Ja op den duur als ze eraan gewend geraakt zijn, dan is het nu manier tegen de verveling. Het komt echter in eerste instantie van de ouders die dat soort methoden gebruiken om het persoonlijke appèl op hen te ontlopen. Ga even iets anders doen, want papa moet koken of mama is doodmoe en wil even een half uurtje voor zichzelf. We leren op die manier kinderen zichzelf te kalmeren met die spelletjes. Deskundigen zijn nu bezorgd dat door de dominantie van die interactieve spelletjes de vaardigheden op het gebied van empathie, sociale vaardigheden eronder leiden. Een enkeling durft zelfs te suggereren dat de toename van het aantal autismediagnoses er wel eens mee te maken zou kunnen hebben.
Uitvinden wat voor spelletjes je kind speelt? Erachter komen wat het met zijn hersentjes doet? Lieve help, kom je nog wel aan je eigen leven toe? Nou nee dus, dat eigen leven kun je vergeten vanaf het moment dat je een kind verwacht en dat verandert niet als de kinderen weer uit huis gaan. Pas als je grijs bent en je eerste chemo achter de rug hebt ga je weer reizen en goede boeken lezen. Je kinderen opvoeden in deze tijd is zwaarder dan in de tijd van je ouders of grootouders. Zouden ze niet in bladen zoals Mama een column op kunnen nemen over zulke dingen, zodat je niet alles zelf uit hoeft te zoeken?
Ivan Wolffers
arts, schrijver ivanwolffers.nl